Κυριακή των Μυροφόρων, Αποστολικό Ανάγνωσμα, Α΄ Καθολική Επιστολή Ιωάννου 1:1-7

πρεσβυτέρου Ανδρέου Ηλία

Πρωτότυπο κείμενο

Ο ην απ’ αρχής, ο ακηκόαμεν, ο εωράκαμεν τοις οφθαλμοίς ημών, ο εθεασάμεθα και αι χείρες ημών εψηλάφησαν, περί του λόγου της ζωής· και η ζωή εφανερώθη, και εωράκαμεν και μαρτυρούμεν και απαγγέλλομεν υμίν την ζωην την αιώνιον, ήτις ην προς τον πατέρα και εφανερώθη ημίν· ο εωράκαμεν και ακηκόαμεν, απαγγέλλομεν υμίν, ίνα και υμείς κοινωνίαν έχητε μεθ’ ημών και η κοινωνία δε η ημετέρα μετά του πατρός και μετά του υιού αυτού Ιησού Χριστού. Και ταύτα γράφομεν υμίν, ίνα η χαρά ημών η πεπληρωμένη. Και αύτη εστίν η επαγγελία ην ακηκόαμεν απ’ αυτού και αναγγέλλομεν υμίν, ότι ο Θεός φως εστι και σκοτία εν αυτώ ουκ έστιν ουδεμία. Εάν είπωμεν ότι κοινωνίαν έχομεν μετ’ αυτού και εν τω σκότει περιπατώμεν, ψευδόμεθα και ου ποιούμεν την αλήθείαν· εάν δε εν τω φωτί περιπατώμεν, ως αυτός εστιν εν τω φωτί, κοινωνίαν έχομεν μετ’ αλλήλων, και το αίμα Ιησού Χριστού του υιού αυτού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας.

Μετάφραση

 Σας γράφουμε για το ζωοποιό Λόγο, που υπήρχε εξαρχής. Τον ακούσαμε και τον είδαμε με τα ίδια μας μάτια. Μάλιστα τον είδαμε από κοντά και τα χέρια μας τον ψηλάφησαν. Όταν  η ζωή φανερώθηκε, την είδαμε με τα μάτια μας. Καταθέτουμε, λοιπόν τη μαρτυρία μας και σας μιλάμε για την αιώνια ζωή που ήταν με τον Πατέρα, φανερώθηκε όμως σ’ εμάς. Αυτό που είδαμε κι ακούσαμε το αναγγέλουμε και σ’ εσάς, για να συμμετάσχετε κι εσείς μ’ εμάς, στην ίδια κοινωνία, που είναι η κοινωνία με τον Πατέρα και με τον Υιό του τον Ιησού Χριστό. Κι αυτά σας τα γράφουμε για να είναι ολοκληρωμένη η χαρά σας. Αυτό είναι το μήνυμα που ακούσαμε από τον Ιησού Χριστό και σας το μεταφέρουμε: Ο Θεός είναι φως και δεν υπάρχει σ’ αυτόν καθόλου σκοτάδι. Αν, λοιπόν, ισχυριστούμε πως έχουμε κοινωνία με τον Θεό, ενώ ζούμε στο σκοτάδι, λέμε ψέματα και οι πράξεις μας δε συμφωνούν με την αλήθεια. Αν όμως ζούμε μέσα στο φως, όπως ο Θεός είναι στο φως, τότε έχουμε κοινωνία και μεταξύ μας και το αίμα που πρόσφερε με το θάνατο του ο Υιός του, ο Ιησούς μας καθαρίζει από κάθε αμαρτία.

Ανάλυση της Περικοπής

Η αποστολική αυτή περικοπή απαγγέλλεται σήμερα στην θεία Λειτουργία για τον Άγιο και Ευαγγελιστή Ιωάννη τον Θεολόγο, του οποίου τιμάται σήμερα η μνήμη. Είναι μάλιστα κείμενο δικό του από την Α΄ Καθολική Επιστολή του.

Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος είναι αυτήκοος και αυτόπτης μάρτυρας της παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Ήταν ένας εκ των δώδεκα μαθητών του Κυρίου, ήταν δηλαδή «ο μαθητής ον ηγάπα ο Ιησούς» (Ιωάν. 21:7). Όταν λοιπόν οι υπόλοιποι μαθητές του Χριστου ήταν κρυμμένοι «διά τον φόβον των Ιουδαίων», μήπως τους σκοτώσουν οι Ιουδαίοι, αυτός ήταν παρών στη σύλληψή Του, στην δίκη και στον Γολγοθά, μέχρι το θάνατό Του πάνω στο Σταυρό. Είναι ο μαθητής, στον οποίο ο Χριστός εμπιστεύθηκε τη Μητέρα Του. Είναι ο συγγραφέας του τέταρτου Ευαγγελίου, των τριών λεγομένων Καθολικών Επιστολών και του βιβλίου της Αποκαλύψεως. Πήρε την ονομασία θεολόγος εξ αιτίας της θεολογικής ερμηνείας που έκανε για τα ιστορικά γεγονότα της επίγειας ζωής και έργου του Ιησού Χριστού. Διακρινόταν για την αγάπη του και για το οικουμενικό πνεύμα της διδασκαλίας του. Μετά την φυγή του από τα Ιεροσόλυμα κήρυξε κυρίως στη Μικρά Ασία και κοιμήθηκε εν ειρήνη σε μεγάλη ηλικία, πιθανώς στην πόλη της Εφέσου.

 «Έσεσθέ μοι μάρτυρες εν τε Ιερουσαλήμ και εν πάση τη Ιουδαία και Σαμαρεία και έως εσχάτου της γης». Ο ίδιος ο Κύριος κάλεσε τους μαθητές του να γίνουν Απόστολοι και Ευαγγελιστές της ανθρωπότητας, να γίνουν δηλαδή οι κήρυκες και μάρτυρες της ζωής, της διδασκαλίας και της αναστάσεώς Του σε όλο τον κόσμο. Ο Κύριος με τα λόγια αυτά δεν κάλεσε μόνο τους μαθητές του να γίνουν μάρτυρες της ζωής Του, αλλά κάλεσε όλους τους Χριστιανούς να κηρύξουν το ευαγγέλιο της Αναστάσεως. Οι Απόστολοι και όλοι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας εκτός από μάρτυρες του Ευαγγελίου του Χριστού, το οποίο κήρυξαν σε όλα τα έθνη, σφράγισαν τη μαρτυρία τους με το ίδιο τους το μαρτύριο, χύνοντας το αίμα τους για το Χριστό.

Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ο κατ' εξοχήν αγαπημένος μαθητής του Χριστού, Τον ακολουθεί καθ' όλη τη διάρκεια της δημόσιας ζωής Του. Ήταν παρών όταν ο Κύριος ανέβηκε στο όρος Θαβώρ για να μεταμορφωθεί, είδε τη Μεταμόρφωση του Λόγου του Θεού και άκουσε τη φωνή του Θεού «Και μεθ' ημέρας εξ παραλαμβάνει ο Ιησούς τον Πέτρον και Ιάκωβον και Ιωάννην τον αδελφόν αυτού, και αναφέρει αυτούς εις όρος υψηλόν κατ' ιδίαν και μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών» (Ματθ. 17:1-2).

Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης αναφέρει τις λέξεις ακηκόαμεν, εωράκαμεν, θέλοντας να τονίσει ότι αυτά που άκουσαν και είδαν ως αυτήκοοι και αυτόπτες μάρτυρες της ζωής του Ιησού καταγράφει στα κείμενά του. Θέλει να δείξει σε εμάς ότι αυτά τα γεγονότα που είδε είναι σαν να συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή. Είναι δηλαδή σαν να ακούνε και να βλέπουν τον Ιησού. «Ου δυνάμεθα γαρ ημείς α είδομεν και ηκούσαμεν μη λαλείν» (Πράξ. 4:20),  «ότι έση μάρτυς αυτώ προς πάντας ανθρώπους ων εώρακας και ήκουσας» (Πράξ. 22:15), «ουχί Ιησούν Χριστόν τον Κύριον ημών εώρακα;» (Α΄ Κορινθ. 9:1). Οι άγιοι Απόστολοι γνωρίζοντας τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν και τη ζωή του Αναστάντος Χριστού δεν μπορούσαν να μη μαρτυρήσουν για αυτά τα οποία είδαν και έζησαν. Χρησιμοποιώντας τις λέξεις «εθεασάμεθα» και «εψηλάφησαν» θέλει να τονίσει την ιστορικότητα του προσώπου του Ιησού, τη ζωή, τα λόγια και τα έργα Του: «Ίδετε τας χείρας μου και τους πόδας μου, ότι αυτός εγώ ειμί˙ ψηλαφήσατε με και ίδετε, ότι πνεύμα σάρκα και οστέα ουκ έχει καθώς εμέ θεωρείτε έχοντα» (Λουκ. 24:39). «Και ο Λόγος σάρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας» (Ιωάν. 1:14). Υπάρχουν οι αρχικοί μάρτυρες της πίστης, οι οποίοι δεν άκουσαν μόνο περί του λόγου της ζωής, αλλά είδαν και παρατήρησαν με τα φυσικά τους μάτια τον Κύριο και τα έργα Του, επίσης Τον άγγιξαν, έζησαν και έφαγαν μαζί Του.

Ο ίδιος ο Χριστός ανέθεσε την αποστολή στους Αποστόλους να μαρτυρήσουν και να μεταδόσουν τον ευαγγελικό λόγο: «Και υμείς δε μαρτυρείτε, ότι απ’ αρχής μετ’ εμού εστέ» (Ιωάν. 15:27). «Και ημείς τεθεάμεθα και μαρτυρούμεν ότι ο πατήρ απέσταλκε τον υιόν σωτήρα του κόσμου. ος αν ομολογήσῃ ότι Ιησούς εστιν ο υιός του Θεού, ο Θεός εν αυτώ μένει και αυτός εν τω Θεώ» (Α΄ Ιωάν. 4:14-15).

Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Αποστόλου Παύλου ότι η Ανάσταση του Ιησού αποτελεί το κεντρικό σημείο της διδασκαλίας της Εκκλησίας: «Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις ημών» (Α' Κορ. 15:14). Μα κι αν ακόμα αυτό μπορούσε να είχε συμβεί, είναι λογικό να αρχίσουν οι μαθητές του Χριστού να κηρύττουν ένα ψέμα, ότι Αυτός αναστήθηκε - να γίνουν ψευδομάρτυρες του Θεού (Α΄ Κορινθ. 15:15). Ποιό θα ήταν για αυτούς το κέρδος να ψευδομαρτυρήσουν και για ποιο λόγο θα αμάρταναν, και θα  κινδύνευε και η ίδια η ζωής τους γαι να κηρύξουν την ανάσταση του Χριστού. «Γίνεσθέ μοι μάρτυρες, και εγώ μάρτυς Κύριος ο Θεός, και ο παις, ον εξελεξάμην, ινα γνώτε και πιστεύσητε, και συνήτε, οτι εγώ ειμι. Υμείς εμοί μάρτυρες, και εγώ Κύριος ο Θεός, ότι απ' αρχής εγώ ειμί» (Ησ. 43:10-14).

Τέλος, παίρνοντας παράδειγμα όλους τους Αγίους της Εκκλησίας μας, οι οποίοι έδωσαν το αίμα τους για το Χριστό, καλούμαστε και εμείς να μαρτυρήσουμε υπέρ της πίστεως μας. Στη σημερινή εποχή εμείς οι Χριστιανοί έχουμε να αντιμετωπίσουμε το μαρτύριο συνειδήσεως, δηλαδή να έρθουμε αντιμέτωποι με τις παγίδες του διαβόλου και τα πάθη μας, τα οποία πρέπει να νικήσουμε δίνοντας τη δική μας μαρτυρία υπέρ της αγάπης του Χριστού.